ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโต และพัฒนาการของมนุษย์
-
เพศ ปกติเพศหญิงจะเจริญเติบโตเร็วกว่าเพศชาย
-
ต่อมต่าง ๆ ภายในร่างกายที่ผลิตสารต่างๆ อาจทำงานมากหรือน้อยต่างกันไป
-
อาหาร การได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วนทำให้เกิดการเจริญเติบโตช้า
-
อาการและแสงแดด ถ้ามีอาการดีและได้รับแสงแดดบ้างจะทำให้เราแข็งแรง เจริญเติบโตตาม ปกติ
-
การบาดเจ็บและโรคภัยที่่เป็นมาแต่เดิมถ้าป่วยมาแต่เด็กก็จะทำการเจริญเติบโตช้า
-
การเรียนรู้ที่จะฝึกหัดหรือฝึกฝน โดยเฉพาะการเล่นกีฬาและการทำกิจกรรมต่าง ๆ จะทำให้พัฒนา การของกล้ามเนื้อดี และทำให้ร่างกายเจริญเติบโตเร็วขึ้น
การพัฒนาตนเองให้เติบโตสมวัยตามหลักสุขบัญญัติแห่งชาติ 10 ประการ